عزاداری به سبک و سیاق ایلامی‌ها
تاریخ انتشار: ۹ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۵۸۹۱۶۰
مراسم «چَمَر» نوعی آیین عزاداری در استان ایلام است که به یاد فرد فوت‌شده، گروهی از زنان و مردان و مویه‌خوانان گرد هم می‌آیند و عده‌ای با نواختن سرنا و دهل با نوا و شیونِ آنها همراه می‌شوند.
سجاد نظری ـ کارشناس ثبت میراث ناملموس استان ایلام ـ درباره پیشینه این آیین به ایران اکونومیست گفت: «چَمَر» نوعی مراسم ویژۀ سنتی و آیین عزاداری محلی است که به نوعی همچون تعزیه است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این کارشناس ثبت درباره نحوه برگزاری «مراسم چَمَر» توضیح داد: مراسم چمر یک تا سه هفته بعد از مرگ یک شخص انجام می‌شد و دلیل این تأخیر این بود که صاحب‌عزا پیک‌هایی را به مناطق اطراف می‌فرستاد تا از تیر و طایفه‌هایی که با آنان ارتباط دارند برای شرکت در این مراسم دعوت کنند. برای اجرای مراسم چمر چند گروه از زنان و مردان، مویه‌خوان، نوازندگان ساز و دهل و شاعران محلی یا بِه‌ایشها (بهترگوها یا روکرها) تشکیل می‌شود، که هرکدام به‌طور منظم و در جایگاه مخصوص خود قرار می‌گیرند. سپس در روز موعود با بالا آمدن آفتاب و به نوا درآمدن سُرنا و دهل در میدان چمرگاه، بستگان و اقوام صاحب‌عزا دور هم جمع شده و در دو صف جداگانه زن و مرد روی خطی دایره‌وار در چمرگاه صف می‌بندند.
نظری ادامه داد: ابتدا مردان، صف بسته و علم‌هایی را در قسمت‌های مختلف صف جای می‌دهند. سپس زنان در انتهای صفِ مردان صف بسته و پارچه‌ای سیاه را جلو خود می‌گیرند و سپس "روکرها" در چند دسته چهار تا شش‌نفری به همراه نوازندگان موسیقی که دهل و سرنا می‌نوازند، به سرودن شعرهای فی‌البداهه در ستایش متوفی می‌پردازند که این نوا با آهنگی خاص و بسیار غم‌انگیز خوانده می‌شود. آنها ضمن خواندن هم‌زمان شعر به همراه نوازندگان دهل و سرنا و به‌آرامی حول میدانی دایره شکل که مردان و زنان مهمان آن را احاطه کرده‌اند به حرکت درمی‌آیند.
او افزود: در وسط میدان با تیرهای چوبی کوتاه سکویی ایجاد می‌کنند که به «کُتَل» (kotal) معروف است که لباس و تفنگ و عکس متوفی را روی آن نصب می‌کنند. اگر متوفی اسب داشته باشد، آن را نیز با پارچه تزئین می‌کنند و تفنگ صاحبش را روی زین آن قرار می‌دهند.
این کارشناس ثبت ادامه مراسم را این‌گونه روایت کرد: زنان جدا از مردان و در گوشه‌ای از میدان صف می‌بندند و عده‌ای از زنان که به «مورآرها» معروفند و صدای رسا و دل‌انگیزی دارند، به دور کُتَل حلقه زده و به‌صورت جمعی یا انفرادی اشعاری غم‌انگیز در ستایش متوفی می‌خوانند. در ادامه مراسم و در نزدیکی ظهر از مهمان‌ها برای صرف ناهار در سیاه‌چادرهایی که از قبل در یک یا دو ردیف برپا شده‌اند، دعوت می‌کنند. پیش از غروب آفتاب نیز مردان و زنان دور علم و کُتل‌ها جمع می‌شوند و پس از شیون بسیار پیرمردان قوم، کُتل خاص متوفی را باز می‌کنند و مراسم به پایان می‌رسد. اگر «مراسم چمر» چند روز ادامه داشته باشد، هر غروب مهمان‌ها به خانه خود بازمی‌گردند، اما در آخرین روز به مهمان‌ها شام می‌دهند که به این شام «شاوشیم» یا «شاوشین» می‌گویند.
نظری همچنین گفت: این مراسم در گذشته برای بزرگان قوم یا عزاداری امام حسین (ع) برگزار می‌شد، اما امروز جنبه رسمی پیدا کرده و در همه جای ایلام برگزار می‌شود. حتی چند سال قبل پس از شهادت حاج قاسم سلیمانی، «مراسم چمر» برای ایشان برگزار شد. همچنین این آیین سال ۱۳۹۰ و به شماره ۳۱ در فهرست آثار ناملموس کشور ثبت شده است.
منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: مراسم چمر ، ایلام ، عزاداری ، آیین‌های عزاداری ، میراث ناملموس
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: مراسم چمر ایلام عزاداری آیین های عزاداری میراث ناملموس مراسم چمر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۸۹۱۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خجسته: درباره زنان، مردان تصمیم گرفته‌اند / چرا دختران در مدارس روسری‌شان را برندارند؟
حسن خجسته باقرزاده، امزد انتخابات مجلس دوازدهم اظهار داشت: در موضوع زنان همیشه گفته‌ام که در طول تمام این سال‌ها می‌شود ادعا کرد که درباره زنان، مردان تصمیم گرفته‌اند.
به گزارش نسیم آنلاین، وی با اشاره تلویحی به بحث قانون حجاب و تصمیم گیری برای زنان پرداخته است.
بخشی از گفتگوی او را در ادامه می‌خوانید:
- در موضوع زنان همیشه گفته‌ام که در طول تمام این سال‌ها می‌شود ادعا کرد که درباره زنان، مردان تصمیم گرفته‌اند. یک مثال ساده بزنم. مثلا در آن زمان که مدرسه راهنمایی بود و دبیرستان، دختر‌ها باید روسری‌شان را برنمی‌داشتند. خوب در مدرسه همه خانم بودند. چرا برندارند؟ این یک تصمیم مردانه است.
- اگر خانم‌ها هم در تصمیم‌گیری‌ها باشند حرف‌های دیگری دارند. پیشنهادم این است که هر قانونی در حوزه فرهنگ می‌خواهیم بنویسیم، از داخل خانواده به قانون نگاه کنیم. از خانواده نگاه کنیم.
- خوب شما جامعه شناسی خواندید دیگر. ما چند تا نهاد داریم؟ حکومت است. دولت است. آموزش است. اقتصاد است. این چهار نهاد‌های اولیه است. درست است؟ حالا دین هم گاهی می‌گویم صریحا. یعنی به هر حال یک اعتقادی است. نهاد‌های بعدی نهاد‌های ثانویه هستند. نهاد‌های ثانویه. نهاد‌هایی که برای رفع نیاز پیش می‌آیند. پس نهاد خانواده، نهاد اولیه است.
- خدا رحمت کند یکی از اساتید ما در دانشگاه تهران می‌فرمودند که همان کومون‌های اولیه جامعه اولیه بشری که پیدا شد، دو تا قانون به ناچار پیدا شد. یک قانون تقسیم شکار بود؛ که بالاخره جگرش را که بخورد. حالا به تعبیر ما. قانون دوم رابطه با زنان بود. بعد ایشان می‌فرمودند که قانون دوم را زن‌ها وضع کردند. حالا ایشان ادله داشت. پس معلوم می‌شود موضوع مهمی است. یعنی موضوعی که در فطرت زن خدا گذاشته که می‌گوید در این مسایل تسلیم هر چیزی نباش. این مال چه زمانی است؟ مال کومون‌های اولیه. پس معلوم می‌شود یک هستی دارد.
- خدا آیت الله جوادی آملی را حفظ کند. کتاب زن در آینه جمال و جلال را بخوانید و ببینید مثلا ایشان به استناد آیات قرآن درباره زن چه چیز‌هایی آورده است. کراماتی که زن دارد. توصیه‌هایی که به مردان درباره زنان شده است. من فکر کنم مثلا ما اگر زن را با آن هستی که اینجا است تفسیر کنیم یک معنای دیگر دارد. قوانین هم یک شکل دیگر می‌شود. نوع رابطه اجتماعی با زن هم همینطور. ما بعضی از حوزه‌ها را «فرآوری» نکردیم و یکی از حوزه‌های خیلی خیلی مهم، حوزه زنان است.
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند